EnglishNhựa là một vật liệu kỳ diệu. Nhờ nhựa, vô số mạng sống đã được cứu trong ngành y tế, sự phát triển của năng lượng sạch từ tua-bin gió và các tấm năng lượng mặt trời đã được hỗ trợ rất nhiều. Và việc lưu trữ thực phẩm an toàn đã được “cách mạng hoá”.
Nhưng công nghệ kỳ diệu này đã đi “chệch quỹ đạo” một chút. Nó đã bão hòa trong môi trường, ảnh hưởng đến các động thực vật hoang dã, và bây giờ chúng tìm đường vào chuỗi thức ăn, vào cơ thể chúng ta. Các thống kê trên toàn thế giới đã chỉ ra rằng ô nhiễm nhựa là một vấn đề nghiêm trọng đang ảnh hưởng tiêu cực đến tất cả các quốc gia và toàn bộ Trái đất.
Sản xuất nhựa toàn cầu đang tăng lên hàng triệu mỗi năm
Nhựa tổng hợp đầu tiên – Bakelite – được sản xuất vào năm 1907, đánh dấu sự khởi đầu của ngành nhựa toàn cầu. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng trong sản xuất nhựa toàn cầu đã không được thực hiện cho đến những năm 1950.
Trong 65 năm tiếp theo, sản lượng nhựa hàng năm đã tăng gần 200 lần lên tới 359 triệu tấn vào năm 2019. Đối với bối cảnh hiện nay, điều này gần tương đương với khối lượng của hai phần ba dân số thế giới.
Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, mỗi năm, cả thế giới sử dụng khoảng 500 tỷ chai nhựa, hơn 500 tỷ túi nhựa. Lượng chất thải nhựa đủ để phủ bốn lần diện tích bề mặt Trái đất, trong đó 13 triệu tấn chất thải nhựa đi ra đại dương. Việc sử dụng túi nhựa và các sản phẩm nhựa, đặc biệt là các mặt hàng nhựa dùng một lần, đã để lại những hậu quả khó lường cho môi trường. Nếu không có một sự thay đổi mạnh mẽ về cách tiếp cận cuộc khủng hoảng nhựa toàn cầu này thì sẽ có thêm 104 triệu tấn nhựa xâm nhập vào hệ sinh thái của chúng ta vào năm 2030.
Bài viết liên quan:
Những biện pháp khả thi thay thế ống hút nhựa
Lịch sử của nhựa | Sự xuất hiện lần đầu của nhựa nhân tạo trong lịch sử
Vậy chất thải nhựa đi đâu?
Hơn 75% nhựa từng được sản xuất là chất thải. Hơn 6,3 tỷ tấn nhựa đã trở thành chất thải kể từ năm 1907. Chỉ 9% trong số đó được tái chế, 12% bị đốt cháy, nhưng 79% trong số đó vẫn còn ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, gây ô nhiễm bãi biển và bãi rác.
Trên khắp thế giới, có đến ba tỷ người không biết cách quản lý chất thải thích hợp, trong đó hai tỷ người không có nhận thức được tầm quan trọng của việc thu gom chất thải. Chất thải nhựa được đổ và thường được đốt công khai, dẫn đến việc giải phóng các hóa chất độc hại và gia tăng ô nhiễm không khí. Bãi rác nhựa cũng là nơi sinh sản lý tưởng cho muỗi mang mầm bệnh, chuột và ruồi.
Thiệt hại do ô nhiễm nhựa gây ra đối với các hệ sinh thái và loài sinh vật biển hay của những người sống phụ thuộc vào đại dương là rất nặng nề. Trên toàn cầu, có tới 12,7 triệu tấn nhựa thải ra các đại dương mỗi năm. Vì vậy, nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, chất thải nhựa sẽ nhiều hơn tất cả các loài cá trong đại dương vào năm 2050. Có hơn 180 loài sinh vật biển bao gồm động vật có vú, chim, cá và động vật không xương sống đã ăn phải nhựa. Nhiều động vật biển đang chết vì hậu quả trực tiếp của sự ô nhiễm này. Những ngư dân sống dựa vào nghề đánh cá và hay các công dân sống dựa vào ngành du lịch cũng đang bị ảnh hưởng.
Microplastic – những mảnh nhỏ chết người
Một dạng liên quan nhiều hơn đến nhựa là Microplastic. Microplastic là những mảnh nhựa nhỏ đến từ các loại nhựa lớn hơn thường xuyên tiếp xúc với bức xạ UV. Và chúng có chứa hóa chất độc hại, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh và ảnh hưởng đến sinh sản. 51 nghìn tỷ hạt như vậy đã trôi nổi trong đại dương, nơi chúng dễ dàng bị nuốt chửng bởi tất cả các loại sinh vật biển: động vật phù du, cá nhỏ, sò, cua và cá săn mồi, và tất cả chúng đều nằm trên đĩa thức ăn của chúng ta hằng ngày.
Các phong trào của thế giới chống lại cuộc khủng hoảng ô nhiễm nhựa
Tin tốt là thế giới đang thức tỉnh trước vấn đề này và các chính phủ đã bắt đầu hành động. Trong thập kỷ qua, hàng chục quốc gia và địa phương trên thế giới đã áp dụng các chính sách để giảm việc sử dụng nhựa dùng một lần. Châu Phi là lục địa nơi hầu hết các quốc gia đã áp dụng lệnh cấm hoàn toàn đối với việc sản xuất và sử dụng túi nhựa. Có một số quốc gia tại Châu Phi đã thực hiện lệnh cấm này trước khi nó được ban hành. Trong khi đó, một số quốc gia khác có một hệ thống để hoàn trả tiền (gọi là quỹ) cho chai và lon, tránh tình trạng chúng tồn tại ở đại dương. Những quốc gia này bao gồm Bỉ, Croatia, Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Đức, Hungary, Iceland, Litva, Hà Lan, Na Uy, Thụy Điển và Thụy Sĩ.
Vương quốc Anh hiện đang xem xét giới thiệu hệ thống này, các chuyên gia ước tính rằng có thể tăng tỷ lệ hoàn vốn trên chai và lon từ hơn 30% lên 90%. Những con số này vẫn đang tăng lên.
Rõ ràng, hiện nay tình trạng ô nhiễm chất thải nhựa rất khó kiểm soát được. Vì sự tiện lợi trong thói quen tiêu dùng, rác thải nhựa đã trở thành một vấn đề và thách thức lớn đối với môi trường nói chung. Ô nhiễm nhựa ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống đất, nước và thủy sinh, cũng ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng tỷ người và hệ sinh thái biển quý giá.
Theo thông báo của Chương trình Môi trường LHQ năm 2016: Nhựa không phải là vấn đề. Vấn đề là những gì chúng ta làm với nó. Và điều đó có nghĩa là chúng ta phải có trách nhiệm hơn rất nhiều trong cách chúng ta sử dụng vật liệu này. Thế giới cần phải sử dụng ít nhựa hơn, và một khi đã sản xuất nhựa chúng ta cần tối đa hoá việc tái sử dụng và tái chế. Các nhà sản xuất sản phẩm nhựa và bao bì nên chịu trách nhiệm về ô nhiễm nhựa, vì thế phải cố gắng để ngăn chặn các tác động tiêu cực của nó đối với môi trường.
Mỗi người trong chúng ta đều đóng một vai trò quan trọng trong công cuộc giải quyết vấn đề ô nhiễm chất thải nhựa. Tại Tinh bột xanh, chúng tôi cung cấp ống hút sinh học 100% – có thể phân hủy mà không cần điều kiện đặc biệt. Tham gia với chúng tôi để thực hiện một hành động nhỏ – tạo ra tác động lớn đến hành tinh này. Làm cho thế giới trở thành một nơi xanh hơn, an toàn hơn và đẹp hơn để sống và yêu thương.